Wirecard was ooit een grote belofte in de fintech-wereld maar bleek uiteindelijk één grote oplichterij. Dit Duitse betaalbedrijf werd jarenlang gezien als dé "Duitse PayPal", maar in 2020 viel het kaartenhuis in elkaar: €1,9 miljard was simpelweg verdwenen. Wat volgde, was een van de grootste financiële schandalen ooit, waarbij beleggers, toezichthouders en zelfs accountants zich compleet voor schut gezet voelden.
De opkomst van Wirecard
Wirecard begon in 1999 als een kleine speler in online betalingen, maar groeide razendsnel uit tot een gigant. Ze verwerkten betalingen voor webshops en bedrijven wereldwijd en leken alles perfect voor elkaar te hebben. In 2018 werden ze zelfs toegevoegd aan de DAX 30, de lijst met de grootste beursgenoteerde bedrijven van Duitsland. Alles leek rooskleurig, maar onder de motorkap klopte er weinig van.
Het bedrijf had een netwerk van schimmige dochterondernemingen, vooral in Azië, die werden gebruikt om neptransacties op te voeren. Hierdoor zagen de omzetcijfers er fantastisch uit, terwijl er in werkelijkheid nauwelijks geld binnenkwam.
De eerste signalen van fraude
Al jaren waren er geruchten dat Wirecard een beetje creatief omging met de cijfers. Journalisten van de Financial Times ontdekten dat een groot deel van hun omzet uit niet-bestaande bedrijven kwam. Ze schreven meerdere artikelen waarin ze de zaak blootlegden, maar in plaats van dat de Duitse toezichthouders BaFin (Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht) hier serieus naar keken, kozen ze de kant van Wirecard en beschuldigden ze de journalisten zelf van marktmanipulatie.
Ook klokkenluiders binnen Wirecard probeerden aan te tonen dat er iets niet klopte, maar zij werden óf genegeerd, óf onder druk gezet om hun mond te houden. Wirecard leek onaantastbaar, mede dankzij politieke connecties en steun vanuit de financiële wereld.
De ontmaskering
Toen kwam de klap. In juni 2020 moest Wirecard toegeven dat €1,9 miljard simpelweg niet bestond. Dit geld zou op bankrekeningen in de Filipijnen staan, maar de banken daar verklaarden dat ze nog nooit van Wirecard gehoord hadden. De beurskoers, die ooit boven de €100 stond, kelderde in een paar dagen naar bijna nul. Binnen no-time was het bedrijf failliet. Beleggers waren woedend, werknemers raakten hun baan kwijt en toezichthouders zaten met het schaamrood op de kaken.
De val kwam nadat accountantskantoor EY (Ernst & Young) – die Wirecard jarenlang hadden goedgekeurd – eindelijk toegaf dat ze geen bewijs konden vinden voor het bestaan van de miljarden. Na jaren van 'niks aan de hand' konden ze er echt niet meer onderuit.
De hoofdrolspelers
Dit hele spektakel draaide om een paar kleurrijke figuren:
- Markus Braun (CEO) – De grote man achter Wirecard, inmiddels gearresteerd en aangeklaagd voor fraude, marktmanipulatie en het misleiden van investeerders.
- Jan Marsalek (COO) – De mysterieuze rechterhand van Braun en waarschijnlijk het meesterbrein achter de fraude. Hij verdween vlak voor de val van Wirecard en zit waarschijnlijk ergens in Rusland ondergedoken. Er zijn zelfs geruchten dat hij connecties had met Russische geheime diensten.
- EY (accountant) – Dit grote accountantskantoor keurde jarenlang Wirecard’s boeken goed, terwijl de fraude overduidelijk was. Pas op het laatste moment trokken ze hun handen ervan af, maar toen was het al te laat.
Wat waren de gevolgen?
Het Wirecard-schandaal had gigantische gevolgen:
- Miljarden verdampt – Beleggers zagen hun investeringen in rook opgaan.
- Strenger toezicht – Duitsland moest toegeven dat hun toezicht een lachertje was en besloot de regels flink aan te scherpen.
- Internationale blamage – Duitsland, normaal geroemd om z’n degelijke financiële systeem, werd wereldwijd uitgelachen.
- Nieuwe anti-frauderegels – Overheden en financiële waakhonden wereldwijd besloten scherper te letten op dit soort trucs.
- Rechtszaken en gevangenisstraffen – Markus Braun staat terecht en kan een flinke straf verwachten. Andere betrokkenen worden nog steeds vervolgd.
Waar is Jan Marsalek?
Eén van de grootste mysteries blijft de verdwijning van Jan Marsalek. Kort nadat het schandaal losbarstte, was hij spoorloos verdwenen. Geruchten gaan dat hij zich ergens in Rusland bevindt, mogelijk met de hulp van geheime diensten. Waarom? Omdat hij blijkbaar betrokken was bij allerlei schimmige deals, van witwaspraktijken tot internationale spionage. Klinkt als een Netflix-serie...
Volgens verschillende bronnen had Marsalek banden met Russische en Libische veiligheidsdiensten en hield hij zich bezig met illegale operaties. Hij zou via een privéjet naar Minsk zijn gevlogen en is daarna van de radar verdwenen.
Wat nu?
Het Wirecard-schandaal laat perfect zien hoe fraude jarenlang onder de radar kan blijven als er genoeg machtige mensen achter zitten. Toezichthouders keken weg, accountants faalden en beleggers waren de dupe. Hoewel Markus Braun nu voor de rechter staat en Duitsland strengere regels heeft ingevoerd, blijft het een bizarre wake-up call voor de financiële wereld. Want eerlijk: als een bedrijf zomaar €1,9 miljard kan laten verdwijnen, wat kan er dan nog meer misgaan?
