Je bent founder van een deep tech-startup. Je werkt aan cutting-edge technologie, hebt een roadmap vol mijlpalen, zoekt constant investeerders en worstelt met de eeuwige tijdsdruk richting de volgende fundingronde. Dan heb je meestal wel genoeg aan je hoofd. Maar sinds kort is er nóg een speler waar je rekening mee moet houden: de Nederlandse overheid. En dan hebben we het specifiek over de Wet VIFO – en die krijgt binnenkort ook nog eens een stevige uitbreiding.
Wacht even, wat is de Wet VIFO?
De Wet VIFO (voluit: Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames) is sinds juni 2023 van kracht. De gedachte erachter is simpel: de Nederlandse overheid wil voorkomen dat bedrijven met gevoelige technologie zomaar in buitenlandse handen vallen, zeker als dat risico’s kan opleveren voor de nationale veiligheid. Logisch, gezien de toenemende spanningen in de wereld.
Concreet betekent het dit: als jouw bedrijf zich bezighoudt met vitale infrastructuur of gevoelige technologie (zoals AI, quantum, biotech, etc.) en je haalt geld op, fuseert, wordt overgenomen of herstructureert — dan moet je mogelijk eerst langs het Bureau Toetsing Investeringen (BTI). Zonder hun goedkeuring mag je de deal niet doorzetten.
Ja oké, maar hoe raakt dit mij als ondernemer?
Als jij actief bent in de deep tech-sector — dan ben je precies het type ondernemer waar deze wet op mikt. Deep tech-bedrijven ontwikkelen vaak complexe technologieën, hebben een lange time-to-market en zijn zwaar afhankelijk van externe financiering. Denk aan CLA’s, SAFE’s, priced equity rounds… stuk voor stuk routes die je wél eens onder de Wet VIFO kunnen laten vallen.
En het lastige is: zelfs als je maar een deel van je aandelen verkoopt, of een nieuwe investeerder binnenhaalt, kan dat al als “verwervingsactiviteit” worden gezien. En dan moet je melden. Geen melding = risico op boete. En die kan oplopen tot €900.000 of 10% van je jaarwinst. Auw.
Hoe lang duurt zo’n toets?
Gemiddeld 40 dagen. Soms korter, soms langer (de recordhouder in 2023 zat op 83 dagen). En zolang je geen goedkeuring hebt? Dan mag je je transactie niet afronden. Wat nogal vervelend is als je runway eindigt over zes weken en je investeerder een scherp deadlinebeleid voert.
Wat valt eigenlijk onder ‘gevoelige technologie’?
Nou, best veel dus. Denk aan:
- Dual use-technologie (civiel én militair gebruik mogelijk)
- AI die mensen of gedragingen kan herkennen
- Biotech (zoals DNA-manipulatie of stamcelonderzoek)
- Quantumtechnologie
- Semiconductors
- Geavanceerde sensoren, radar, fotonica
- Navigatiesystemen, drones, energiedichte batterijen
Twijfel je of jouw technologie op de lijst staat? Grote kans dat je in elk geval in de grijze zone zit. En dan is het slim om op safe te spelen.
En nu komt het: de Wet VIFO wordt uitgebreid
Alsof het allemaal nog niet ingewikkeld genoeg is, heeft de overheid in december 2024 een consultatie gepubliceerd waarin ze aankondigt de wet verder te willen uitbreiden. Waarom? Omdat de geopolitieke risico’s toenemen en de technologie steeds sneller verandert.
De uitbreiding richt zich op nóg meer sectoren en technologieën:
- AI-toepassingen, vooral waar identificatie van mensen bij komt kijken
- Biotechnologie zoals genbewerking of stamceltherapie
- Nanotechnologie
- Sensor- en navigatietechnologie
- Geavanceerde materialen (bijv. voor energieopslag)
- Medisch-nucleaire toepassingen
Als je denkt: “Mijn tech klinkt verdacht veel als één van deze categorieën”… dan is het tijd om je VIFO-strategie op te stellen.
En let op: de bestaande wet geldt met terugwerkende kracht tot 8 september 2020. Dus ook eerdere investeringen of fusies kunnen alsnog getoetst worden. Ook dat nog.
Oké, en wat moet ik dan nu doen?
Geen paniek. Maar wél actie. Hier zijn drie tips die je als founder of ondernemer nu al kunt toepassen:
1. Plan je investeringsronde mét VIFO-buffer
Ga je geld ophalen? Bouw extra tijd in. Serieus. De toets kost tijd en kan je hele tijdlijn beïnvloeden. Zorg dat je genoeg runway hebt om die wachttijd op te vangen. Denk ook aan je cap table, je term sheet, je planning richting stakeholders: voorkom last minute stress.
2. Ken je investeerder
Het BTI kijkt niet alleen naar jouw bedrijf, maar ook naar wie er instapt. Een investeerder uit de EU? Minder spannend. Een staatsfonds uit het Midden-Oosten of een partij uit China of Rusland? Grote kans dat je transactie extra scherp wordt bekeken.
Pro tip: begin vroeg met het verzamelen van info over je investeerder en werk samen aan een goede voorbereiding van de melding. Te weinig of onjuiste info? Vertraging gegarandeerd.
3. Overweeg een informele zienswijze
Dit is een soort ‘pre-melding’. Je legt je voorgenomen transactie vertrouwelijk voor aan het BTI, en zij geven binnen 1 tot 4 weken terugkoppeling: is melding nodig of niet? Je krijgt ook alvast zicht op risico’s of voorwaarden. Super handig én bespaart je later in het proces een hoop gedoe.
Zie VIFO niet als last, maar als realiteit
De Wet VIFO is geen hype en gaat ook niet meer weg. De uitbreiding is in de maak, en dat betekent dat je als techondernemer of startup-founder slim moet zijn. Zie het als een extra compliance-laag, net als je dat al doet met privacywetgeving of IP-strategie. Hoe eerder je het meeneemt in je planning, hoe minder impact het heeft.
Dus: zet de Wet VIFO op je radar. Niet als een juridisch obstakel, maar als een vast onderdeel van je investeringsstrategie.
Nog niet uitgelezen? Klik hier voor meer.
