Recordaantal ondernemers stopt – grootste stijging in tien jaar
Er zijn van die cijfers waar je niet zomaar omheen kunt. Bijna 61.000 ondernemers stopten dit kwartaal met hun bedrijf. Dat is 37 procent meer dan vorig jaar. Niet eerder in de afgelopen tien jaar hingen zóveel mensen hun ondernemersdroom aan de wilgen. En ja, natuurlijk, het zijn vooral zzp’ers. Maar ook een flink aantal mkb’ers met personeel heeft de boel opgedoekt. Soms na jaren buffelen. Soms al na een paar maanden ploeteren. Gewoon: klaar ermee.
De koek is op – en het is niet alleen de Belastingdienst
Als je zzp’er bent, heb je het misschien zelf al gemerkt: bedrijven bellen je minder vaak. Dat is geen toeval. Sinds januari voert de Belastingdienst strakker beleid tegen schijnzelfstandigheid. Ze kijken strenger naar die ‘nepconstructies’ waarbij je eigenlijk werknemer bent, maar dan zonder de voordelen. En ja hoor, opdrachtgevers schrikken zich rot. In plaats van risico’s nemen, huren ze liever niemand in.
Resultaat? Zzp’ers raken hun klussen kwijt. Geen opdrachten, geen inkomen. Dus ja, dan is stoppen soms de enige optie.
Maar laten we eerlijk zijn: dat is niet het hele verhaal. De stijging van het aantal stoppers zie je overal. In élke sector. Zelfs boeren en bouwvakkers zeggen het zat te zijn. En in de zorg? Daar kapt men er ook steeds vaker mee.
Hoge kosten, regels, personeelstekort… zucht
Volgens Josette Dijkhuizen, bijzonder hoogleraar en zelf ook ondernemer, komt dat veel voor. “Ondernemers hebben te maken met hoge kosten, personeelskrapte, en nieuwe regels die constant lijken te veranderen,” zegt ze. En dan heb je nog mensen die gewoon… moe zijn. Of met pensioen gaan. Of denken: laat ik toch maar loondienst proberen, dat lijkt ineens zo gek nog niet.
Geen sector veilig
In de cijfers van de Kamer van Koophandel zie je het terug: in álle sectoren gingen meer bedrijven op zwart. De grootste uitschieters?
- Land- en tuinbouw – waar mensen geen zin meer hebben in een onzekere toekomst vol stikstofgedoe en discussies over de veestapel.
- Gezondheidszorg – waar zzp’ers steeds minder zekerheid krijgen over inhuur.
- Bouw – ja, daar is het ook crisis. Materialen duur, mensen niet te vinden.
Het is alsof iedereen een beetje tegelijk is opgebrand.
Minder faillissementen, minder starters (maar ook minder hoop?)
Opvallend: het aantal faillissementen daalde juist. Slechts 892 bedrijven gingen écht kopje onder, terwijl dat er vorig jaar nog 1.003 waren. Je zou bijna zeggen: mensen trekken eerder zélf de stekker eruit, voordat het écht misgaat.
Tegelijkertijd daalt het aantal nieuwe bedrijven flink. Met 60.448 nieuwe inschrijvingen zit dat aantal 17 procent lager dan in 2024 – en dat is dan weer de scherpste daling in tien jaar. Vooral in de zorg, logistiek en landbouw is de zin om te beginnen gewoon… weg.
Dijkhuizen snapt dat wel. “In de zorg en logistiek is er zoveel onzekerheid over zzp’ers. En in de landbouw? Tsja, dat voelt voor veel mensen als instappen op een schip dat al aan het zinken is.”
En toch… groeit het totaal aantal bedrijven
Gek maar waar: ondanks al die stoppers, zijn er meer bedrijven dan ooit. Eind maart stonden er 2.578.878 ondernemingen in het Handelsregister. Ruim 1 procent meer dan een jaar geleden. Dat komt vooral door de groeipiek van de afgelopen jaren, toen iedereen ineens ondernemer wilde zijn. Post-corona, weet je nog? Iedereen wilde ‘voor zichzelf beginnen’. Maar de glans lijkt er wel een beetje af.
Is dit het begin van iets groters?
De grote vraag: is dit een tijdelijke opruiming? Of staan we aan het begin van een structurele omslag in het Nederlandse ondernemerschap? Wordt het straks nog moeilijker om te starten? Of verandert het speelveld compleet, met nieuwe vormen van ondernemen?
Niemand die het precies weet. Maar één ding is duidelijk: de dromers van gisteren zijn vandaag de stoppers. En misschien wordt het tijd dat we wat beter voor ze gaan zorgen – vóórdat de echte ondernemersgeest verdwijnt.
