We zitten nog maar net een paar jaar in de wereld van 5G en eerlijk is eerlijk, veel mensen vragen zich af: “Heb ik het überhaupt al gemerkt?” En toch kijken bedrijven, wetenschappers en beleidsmakers alweer verder. Naar 6G. De technologie die ergens begin jaren dertig (2030 dus, niet de vorige eeuw) ons land binnen zal rollen. Of beter gezegd: die we zelf mede vormgeven. Want Nederland speelt verrassend genoeg een grotere rol in dit verhaal dan veel mensen beseffen.
Meer dan alleen sneller internet
Van 1G tot 6G: een blik terug én vooruit
Even terugspoelen. 1G was bellen, meer niet. 2G bracht sms’jes (wie herinnert zich nog dat je voor “één” drie keer op de 3 moest drukken?). 3G maakte mobiel internet traag maar draaglijk, 4G zorgde voor Netflix onderweg, en 5G? Tja, dat moest alles nog sneller en slimmer maken. In de praktijk gebruik jij waarschijnlijk nog steeds gewoon je smartphone om WhatsApp te openen en filmpjes te scrollen.
En dan nu 6G. Verwacht wordt dat we snelheden krijgen tot wel 100 gigabit per seconde. Dat klinkt als een getal uit een sciencefictionfilm, maar het is wel de belofte. Volgens TNO is het zelfs tot tien keer sneller dan 5G en 300 keer sneller dan 4G.
Maar snelheid alleen is niet het verhaal. 6G moet vooral zorgen voor een nieuwe laag van slimheid en betrouwbaarheid. Netwerken die zélf leren, die begrijpen waar de pieken liggen, die energie besparen en die ons helpen industrieën en steden slimmer te maken.
Nederland investeert serieus in 6G
En hier komt Nederland om de hoek kijken. Het kabinet steekt maar liefst 203 miljoen euro in de ontwikkeling van 6G, via het Nationaal Groeifonds. Daarmee wordt het zogenoemde Future Network Services (FNS)-programma opgezet. Het klinkt misschien als een saai beleidsstuk, maar het betekent in de praktijk dat universiteiten, telecombedrijven, chipmakers en softwareontwikkelaars de handen ineenslaan.
Meer dan 60 partners doen mee. Denk aan TNO, TU Delft, TU Eindhoven, KPN, NXP en Ampleon. Je zou het bijna een dream team van de Nederlandse techwereld kunnen noemen. Hun doel? Niet alleen meedoen met 6G, maar daadwerkelijk invloed hebben op de internationale standaard die in de komende jaren wordt bepaald.
Zoals Computable schreef: “We willen niet wéér in de situatie belanden dat Amerika en China de regels bepalen en wij alleen maar volgen.”
Waarom is dit zo belangrijk?
Heel simpel: Nederland draait economisch en maatschappelijk steeds meer op digitale infrastructuur. Denk aan zelfrijdende auto’s, slimme stoplichten, zorg op afstand en fabrieken die real-time met elkaar communiceren. Als we achterlopen, dan lopen we niet alleen economisch risico, maar ook qua digitale autonomie.
Stel je een fabriek in Eindhoven voor waar chips worden geproduceerd. Elke milliseconde telt daar. Als een machine een fractie later reageert door trage communicatie, kost dat letterlijk geld. 6G belooft dat soort vertragingen bijna uit te wissen.
En dan is er nog iets: energie. Onze netwerken slurpen nu al enorm veel stroom. 6G moet, als het goed is, slimmer omgaan met verbruik. Door kunstmatige intelligentie in te zetten kan het netwerk zelf inschatten waar veel capaciteit nodig is en waar niet. Minder verspilling dus. TU Delft doet hier al onderzoek naar.
Toepassingen die je nu nog futuristisch vindt
Natuurlijk, de meeste consumenten denken: “Mooi, sneller internet.” Maar dat is maar een klein deel van het verhaal. 6G maakt toepassingen mogelijk die nu nog in de kinderschoenen staan:
- Gezondheidszorg: chirurgen die via 6G een operatie uitvoeren met behulp van ultranauwkeurige 3D-beelden. Denk aan een arts in Groningen die in real-time meekijkt en ingrijpt bij een patiënt in Maastricht (arXiv whitepaper).
- Smart cities: verkeerslichten die niet dom rood en groen worden, maar communiceren met auto’s en bussen om files actief te voorkomen.
- Industrie: onderhoud op afstand. Een technicus hoeft niet meer in een fabriek aanwezig te zijn om machines te kalibreren of fouten te herstellen.
- Entertainment: hologrammen tijdens concerten, realistischere VR-belevingen. Wie weet kijk je straks via een 6G-bril naar een concert van je favoriete band alsof je écht in de zaal staat.
Europa mag niet achterblijven
Er is echter een groot ‘maar’. Terwijl Nederland investeert, speelt er in Europa een discussie die alles kan vertragen. Het gaat om de 6 GHz-frequentieband. Simpel gezegd: zonder de juiste frequenties geen 6G.
De Verenigde Staten en China zijn al druk bezig met het vrijmaken van dit spectrum. Europa twijfelt nog. Telecombedrijven waarschuwen dat we achterop dreigen te raken. Zoals Reuters schreef: “Mobile operators warn Europe may fall behind US 6G without more spectrum.”
Waar staan we nu?
Het is nog vroeg. Wikipedia schetst hoe standaardisatieorganisaties zoals de ITU en 3GPP de komende jaren werken aan de officiële 6G-specificaties. Ondertussen bouwen onderzoeksinstituten in Delft, Eindhoven en elders alvast prototypes, experimenteren met nieuwe antennetechnieken en proberen software slim genoeg te maken voor de eisen van morgen.
Je zou kunnen zeggen: 6G is nog kleuter, maar groeit snel.
Kleine kanttekeningen (en een anekdote)
Laat ik er een persoonlijke noot in gooien. We weten allemaal dat bij dit soort technologische revoluties de beloften vaak groter zijn dan de eerste resultaten. Ik herinner me nog hoe 3G ooit werd verkocht als “snel internet op je mobiel”. In werkelijkheid duurde het soms 20 seconden voordat de Nu.nl-app laadde. Pas bij 4G werden die beloftes écht ingelost.
Dus ja, 6G klinkt spectaculair, maar de kans is groot dat de eerste versies vooral in laboratoria en testgebieden draaien, en dat consumenten pas veel later de impact merken. Toch: het feit dat Nederland nu al mee investeert, is een slimme zet. Want wie nu instapt, heeft straks een stem aan de internationale tafel.
De balans: wat levert 6G Nederland op?
Laten we het concreet maken:
- Economisch: Nederland versterkt zijn positie als hightech-land en trekt mogelijk nieuwe bedrijven en investeringen aan.
- Strategisch: we worden minder afhankelijk van buitenlandse spelers (lees: VS en China).
- Maatschappelijk: betere zorg, slimmer vervoer, duurzamere infrastructuur.
- Consument: sneller internet, al is dat misschien niet eens de grootste verandering die je voelt.
Geopolitiek spel
6G is niet alleen een technologische update. Het is een geopolitiek spel, een economische kans en een maatschappelijke uitdaging. Voor Nederland kan het de komende tien jaar het verschil maken tussen meedraaien aan de top of achteraan aansluiten.
We moeten dus nu investeren, samenwerken en durven keuzes maken over frequenties en standaarden. Want één ding is duidelijk: 6G gaat komen. De vraag is alleen of we straks voorop lopen, of dat we – net als met 3G destijds – weer eindeloos wachten tot de beloftes werkelijkheid worden.
Misschien moeten we er wat nuchter in blijven: eerst zien, dan geloven. Maar wie de geschiedenis van telecom kent, weet ook dat elke generatie weer dingen mogelijk maakt die we ons nu nauwelijks kunnen voorstellen.
En misschien… misschien herinnert iemand zich dit artikel in 2031, terwijl hij of zij op een holografische meeting inbelt vanuit een zelfrijdende auto.
