Het Nederlandse jachtbouwbedrijf Oceanco, is door het Openbaar Ministerie (OM) beboet met een bedrag van €150.000. De aanleiding? Het gebruik van teakhout uit Myanmar dat niet voldoet aan de Europese Houtverordening (EUTR). Dit hout, dat bekendstaat om zijn luxe uitstraling en duurzaamheid, werd gebruikt bij de bouw van prestigieuze superjachten, waaronder het megajacht Koru van Amazon-oprichter Jeff Bezos en de Seven Seas van regisseur Steven Spielberg.
Wat ging er mis?
Het onderzoek naar Oceanco begon in maart 2022, nadat signalen binnenkwamen over de import van teakhout uit Myanmar. Myanmar staat al jaren bekend om zijn problematische houtkappraktijken. Het land heeft sinds 2001 ruim 48.700 km² bos verloren door ontbossing. Deze praktijk is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar de opbrengsten van het hout worden ook vaak gebruikt om het militaire regime in Myanmar te financieren. Dit regime wordt wereldwijd veroordeeld vanwege ernstige mensenrechtenschendingen en onderdrukking van de bevolking.
De Europese Houtverordening verplicht bedrijven om houtproducten te controleren op hun herkomst en te bewijzen dat het hout legaal is gekapt. Oceanco bleek deze regels te hebben overtreden. Hoewel een deel van het hout via een Duitse handelaar werd aangekocht, waarbij de documentatie op orde was, werden latere partijen direct via een Turks bedrijf geïmporteerd. Hier ontbraken de noodzakelijke controles en documentatie. Daardoor kon niet worden vastgesteld of het hout legaal was gekapt, wat in strijd is met de EUTR.
Waarom is Myanmarees teakhout zo controversieel?
Teakhout uit Myanmar staat bekend als één van de meest gewilde houtsoorten ter wereld. Het wordt geroemd om zijn duurzaamheid, waterbestendigheid en luxueuze uitstraling, wat het een populaire keuze maakt voor de bouw van jachten. Tegelijkertijd draagt de kap van teakhout bij aan ernstige ecologische problemen zoals ontbossing en verlies van biodiversiteit. Daarnaast wordt het economisch gewin van deze houtkap direct gekoppeld aan de financiering van een militair regime dat internationaal onder vuur ligt.
Vanwege deze ethische en ecologische problematiek hebben zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten strenge maatregelen getroffen om de handel in illegaal hout, waaronder Myanmarees teakhout, te reguleren. Deze regels moeten ervoor zorgen dat bedrijven meer verantwoordelijkheid nemen in hun inkoopbeleid.
Oceanco erkent fout en belooft beterschap
Oceanco heeft inmiddels erkend fouten te hebben gemaakt en betuigde spijt. Het bedrijf heeft aangegeven voortaan geen gebruik meer te maken van teakhout uit Myanmar, ongeacht de herkomst. Deze toezegging was voor het OM reden om de zaak af te handelen met een strafbeschikking. De boete van €150.000 is symbolisch, maar ook een belangrijk signaal aan de sector. Dit is namelijk de eerste keer dat een jachtbouwer in Nederland wordt aangepakt voor het gebruik van illegaal hout.
Breder signaal voor de industrie
Deze zaak legt een belangrijk probleem binnen de luxe jachtindustrie bloot. Bedrijven moeten zorgvuldiger omgaan met de herkomst van hun materialen en verantwoording afleggen over hun inkooppraktijken. Het gebruik van zogenaamd “massamoordhout”, zoals teakhout uit Myanmar vaak wordt genoemd, is niet langer acceptabel. Het is een duidelijke oproep aan de industrie om duurzame en ethische alternatieven te zoeken.
Voor Oceanco lijkt de boete geen grote financiële impact te hebben, gezien de miljoenenprojecten die zij jaarlijks afronden. Maar het reputatierisico is aanzienlijk. Het bedrijf opereert in een wereld waarin kopers steeds meer belang hechten aan ethiek en duurzaamheid. Hoe de rest van de sector reageert op deze zaak, blijft voorlopig afwachten.
