Economen en carnaval, dat lijkt een gekke combinatie. Toch is het feest een enorme economische motor. Terwijl economen in andere landen zich bezighouden met carnival economics, blijft het in Nederland een onderbelicht onderwerp. En dat terwijl we een echt carnavalsland zijn!
Carnaval is niet zomaar een feestje. Het is een eeuwenoude traditie waar mensen maandenlang naartoe leven. Er wordt gespaard, gebouwd en genaaid (aan kostuums dan). Het legt een deel van de economie stil, maar zet een ander deel juist in de hoogste versnelling. Waarom is er dan zo weinig serieus onderzoek naar gedaan? Misschien zijn de economen die het zouden moeten doen simpelweg te druk met feestvieren. Dus, tijd om de balans eens op te maken!
De geldpolonaise
We beginnen met het leuke nieuws: de opbrengsten! Volgens een onderzoek van het CBS uit 2019 trekken zo’n 1,6 miljoen feestvierders eropuit en geven ze flink geld uit aan drank, eten en outfits. Destijds lag het gemiddelde op €180 per dag, maar als we de inflatie meerekenen, komen we in 2025 op €221 per dag.
Omgerekend over vier dagen betekent dat een totale uitgave van 1,4 miljard euro. Dat cijfer ligt overigens in lijn met cijfers van de Boston Consulting Group (2020) over het Keulse carnaval. In 2020 ging het om 718 euro per deelnemer, in prijzen van vandaag om 870 euro.
En waar gaat al dat geld naartoe? Vooral naar de horeca natuurlijk. Bier, bier en nog eens bier. Acht miljoen liter per editie! Cafés en kroegen draaien recordomzetten, en brouwerijen profiteren enorm. Maar ook de feestwinkelbranche maakt gouden tijden mee. De verkoop van kostuums, schmink en accessoires schiet omhoog. Bovendien zorgt carnaval voor een flinke boost in het toerisme: hotels zitten vol en het openbaar vervoer draait overuren.
De kater komt later
Maar ja, na feesten komt betalen. En dat geldt ook voor de economie. De grootste kostenpost? Ziekteverzuim. Veel Brabanders en Limburgers nemen verlof tijdens carnaval, maar daarna melden ze zich opvallend vaak ziek. In 2012 meldde 15% van de carnavalsvierders zich ziek, wat destijds neerkwam op 1,8 miljoen ziektedagen. Rekenen we dat door naar vandaag, dan zitten we op 1,95 miljoen ziektedagen. Met een gemiddeld prijskaartje van €400 per verzuimdag, kost dit bedrijven en de economie ongeveer €780 miljoen.
Daarnaast zijn er nog de directe medische kosten. Ziekenhuizen draaien overuren met feestvierders die net iets te enthousiast aan het bier of de meters hebben gezeten. In Maastricht werden in 2023 77 mensen op de spoedeisende hulp behandeld voor alcoholgerelateerde problemen. Trek dat door naar heel Brabant en Limburg en je zit al snel op een kostenpost van zo’n €850.000.
Ook gemeenten betalen de prijs voor het feest. De gemeente Breda spendeerde in 2019 nog €116.000 aan schoonmaak, handhaving en subsidies, maar in 2025 wordt dat al €750.000. Vermenigvuldig dat met twintig (aangezien Breda zo’n vijf procent van de carnavalsregio beslaat) en je zit op een totale gemeentelijke kostenpost van €15 miljoen.
Zo publiceert economievakblad ESB.
De carnavalsbalans
Als we de kosten en baten naast elkaar zetten, blijft carnaval financieel een win-win. De uitgaven genereren 1,4 miljard euro, terwijl de kosten van ziekteverzuim, medische zorg en handhaving op zo’n €780 miljoen + €15 miljoen + €1 miljoen uitkomen. Eindresultaat? Een plus van €604 miljoen!
Maar laten we eerlijk zijn, carnaval draait niet alleen om geld. Het zorgt voor vriendschappen, gezelligheid en soms zelfs een relatie (of een kortstondige romance). Zelfs op productiviteitsgebied zijn er geen harde bewijzen dat het feest de economie schaadt. Sterker nog, voetbaluitslagen laten zien dat clubs uit Brabant en Limburg ná carnaval juist beter presteren. Misschien dat de feestvierders na een paar dagen feestvieren toch weer extra scherp aan de start verschijnen.
Een feestje met impact
Carnaval is meer dan een paar dagen zuipen en feesten. Het is een sociale en economische motor, goed voor honderden miljoenen euro’s en ontelbare herinneringen. En hoewel we de kater in de kosten meerekenen, blijft de conclusie hetzelfde: carnaval is niet alleen een feestje, het is big business. Dus proost op een feest dat niet alleen goed is voor de sfeer, maar ook voor de portemonnee. Alaaf! 🎉🍻
Lees ook: 6 veelbelovende feesten in Zuid-Amerika
