Vertrouwen in politiek groeit, vooral onder laagopgeleiden – maar blijft Nederland sceptisch?
Het vertrouwen in de Nederlandse politiek en het nieuwe kabinet-Schoof is de afgelopen tijd flink gestegen. Dat blijkt uit het Prinsjesdagonderzoek van Ipsos I&O in opdracht van de NOS. Vooral onder laagopgeleiden is er een opvallende toename. Maar betekent dit dat Nederland nu ineens vol vertrouwen is? Nou, niet helemaal.
Veel mensen zijn nog steeds somber over de toekomst van het land. Een meerderheid vindt dat Nederland de verkeerde kant op gaat, en optimisme blijft schaars.
Van dieptepunt naar comeback?
Op dit moment heeft 44 procent van de Nederlanders vertrouwen in de landelijke politiek en 42 procent in het kabinet-Schoof. Dat is een stuk beter dan vorig jaar, toen dat vertrouwen op respectievelijk 33 en 24 procent lag.
Toch zijn we nog lang niet terug op het niveau van het begin van de coronacrisis, toen 56 procent vertrouwen had in Rutte III.
Laagopgeleiden positiever, hoogopgeleiden blijven kritisch
De grootste stijging zit bij laagopgeleiden. In 2023 had maar 17 procent van hen vertrouwen in het kabinet, nu is dat gestegen naar 49 procent.
Middelbaar opgeleiden zitten daar net onder met 48 procent vertrouwen, terwijl hoogopgeleiden nauwelijks veranderd zijn: net als vorig jaar vertrouwt maar 34 procent het nieuwe kabinet.
Politieke voorkeur speelt hier ook een grote rol. PVV-kiezers zijn het meest tevreden, met 79 procent vertrouwen in het kabinet. Aan de andere kant van het spectrum staat GroenLinks-PvdA, waar slechts 9 procent enig vertrouwen heeft.
Politieke verdeeldheid over asiel, stikstof en meer
Dat Nederland politiek verdeeld is, blijkt vooral uit hoe mensen denken over asiel- en migratiebeleid. Kiezers van PVV, VVD en BBB hebben hier vertrouwen in, terwijl NSC-stemmers verdeeld zijn en linkse kiezers er weinig van verwachten.
De helft van de Nederlanders is voor het uitroepen van een asielcrisis, met PVV-stemmers als absolute koploper (90 procent).
Op het gebied van stikstofbeleid is er weinig vertrouwen, zelfs niet onder BBB-aanhangers. Ondertussen vindt bijna de helft van de Nederlanders dat inkrimping van de veestapel onvermijdelijk is.
Oekraïne en Gaza: verdeeldheid alom
De steun voor Oekraïne blijft relatief hoog: 58 procent van de Nederlanders vindt dat Nederland door moet gaan met helpen. Zelfs binnen de PVV is er meer steun dan tegenstand voor verdere hulp.
Over de oorlog in Gaza zijn de meningen sterk verdeeld. 50 procent vindt dat Nederland meer druk op Israël moet zetten, terwijl 20 procent het daar juist niet mee eens is. Vooral GroenLinks-PvdA-kiezers (82 procent) willen dat de regering zich actiever opstelt, terwijl de PVV-aanhang hier sterk verdeeld over is.
Minder pessimistisch, maar nog lang niet optimistisch
Het sentiment in Nederland is iets minder negatief dan vorig jaar. In 2022 dacht meer dan 75 procent dat Nederland de verkeerde kant op ging, vorig jaar was dat 70 procent, nu 57 procent.
Maar écht optimistisch? Dat zijn we niet. Slechts 19 procent denkt dat Nederland de goede kant op gaat, hetzelfde als in 2023. En als het over de economie gaat, zijn we nog negatiever: slechts 10 procent verwacht verbetering.
Financiële situatie: minder krap, maar niet rooskleurig
Over geld zijn Nederlanders ook nog steeds niet bepaald enthousiast. 14 procent verwacht een betere financiële situatie, terwijl een kwart juist vreest voor verslechtering.
Toch kan 59 procent van de mensen goed rondkomen, een flinke stijging ten opzichte van 51 procent vorig jaar en 44 procent in 2022. Vooral in 2022 hadden veel mensen het zwaar door de torenhoge energieprijzen en inflatie.
Dus, is Nederland ineens wél tevreden?
Het vertrouwen in de politiek is gestegen, vooral onder laagopgeleiden en PVV-kiezers. Maar de rest van Nederland blijft kritisch en terughoudend. Politieke verdeeldheid, financiële onzekerheid en een nog steeds overheersend gevoel van pessimisme zorgen ervoor dat het kabinet-Schoof nog flink aan de bak moet om dit prille vertrouwen vast te houden.
