De baas van ASML, Christophe Fouquet, laat er geen misverstand over bestaan: de Amerikaanse beperkingen op de export van chipmachines naar China lijken steeds minder te draaien om nationale veiligheid en steeds meer om economische belangen.
Tijdens een conferentie van Citi in New York uitte Fouquet zijn zorgen over de Amerikaanse strategie. Volgens hem zijn de maatregelen niet alleen schadelijk voor China, maar raken ze ook Europese bedrijven zoals ASML. Tegelijkertijd merkte hij op dat de Chinese chipindustrie wel degelijk wordt afgeremd door de opgelegde beperkingen.
"Het wordt steeds moeilijker om vol te houden dat dit puur om nationale veiligheid gaat," zei Fouquet.
En dat is niet zo gek. De chipmarkt is een miljardenindustrie en cruciaal voor de technologische dominantie van landen als de VS en China. Door de regels strenger te maken, houden de Amerikanen niet alleen Chinese bedrijven klein, maar ook de concurrentie uit andere delen van de wereld in toom.
Toenemende spanning tussen bedrijven en overheden
Volgens Fouquet zal de Amerikaanse druk om nog meer restricties op te leggen waarschijnlijk toenemen. Tegelijkertijd verwacht hij dat er steeds meer weerstand komt, vooral vanuit Europa en Azië, waar bedrijven de maatregelen als een vorm van economische sabotage zien.
"Waarschijnlijk komt er nog meer druk voor extra beperkingen, maar ik denk ook dat steeds meer mensen zich ertegen zullen verzetten," aldus Fouquet. "We hopen op een beetje duidelijkheid en stabiliteit, want als bedrijf wil je weten waar je aan toe bent."
ASML zit in een lastige positie. Als enige ter wereld maakt het bedrijf geavanceerde EUV-lithografiemachines, die nodig zijn voor de productie van de meest krachtige chips. En dat maakt ASML een gewild speelstuk in het geopolitieke schaakspel tussen de VS en China.
De Nederlandse overheid probeert de belangen van ASML zo goed mogelijk te beschermen. Premier Mark Rutte liet vorige week nog weten dat Nederland goed moet nadenken over de gevolgen van de exportbeperkingen, aangezien ASML het grootste technologiebedrijf van Europa is.
Nieuwe Amerikaanse druk: geen onderhoud meer voor Chinese klanten?
Alsof de bestaande beperkingen nog niet genoeg waren, oefent de Amerikaanse regering sinds april 2024 extra druk uit op ASML. De Amerikanen willen namelijk dat het Nederlandse bedrijf stopt met het onderhouden van bepaalde machines die eerder aan Chinese klanten zijn verkocht.
En dat is nogal een probleem. Onderhoud is een belangrijk onderdeel van ASML’s businessmodel. Als bedrijven miljarden investeren in hun chipmachines, verwachten ze dat ze er jaren gebruik van kunnen maken, inclusief service en ondersteuning. Als ASML dat niet meer mag doen, kan dat de reputatie van het bedrijf flink schaden.
Chipmarkt in beweging: AI als lichtpuntje
Ondanks de geopolitieke onzekerheden is ASML optimistisch over de toekomst. Fouquet bevestigde dat de financiële verwachtingen voor 2024 en 2025 ongewijzigd blijven.
De chipmarkt herstelt zich weliswaar niet in een rechte lijn, maar er is één grote groeifactor: kunstmatige intelligentie. AI-chips zijn booming, en dat betekent dat bedrijven als Nvidia en Apple steeds meer geavanceerde halfgeleiders nodig hebben.
Dat is goed nieuws voor ASML, want hun grootste klant is TSMC, het Taiwanese bedrijf dat chips maakt voor Nvidia en Apple. Zolang die vraag blijft stijgen, heeft ze een stabiele afzetmarkt.
Hoe nu verder?
Het verhaal rond ASML is een typisch voorbeeld van hoe technologie, economie en geopolitiek met elkaar verweven zijn. De chipindustrie is een cruciale sector, en de VS wil koste wat kost voorkomen dat China hier de leiding in neemt.
Voor ASML betekent dit dat ze steeds moeten balanceren tussen zakendoen en politieke belangen. Ze willen hun machines wereldwijd verkopen, maar worden tegengehouden door Amerikaanse en Nederlandse regelgeving.
De komende maanden worden spannend. Blijven de restricties zich opstapelen, of komt er een compromis? Voor ASML en de Nederlandse overheid is het in ieder geval zaak om scherp te blijven en hun eigen economische belangen niet uit het oog te verliezen.
