Met Prabowo Subianto als de nieuwe president van Indonesië verandert er waarschijnlijk het een en ander in de rol van het land binnen ASEAN. Waar Jokowi zich vooral focuste op binnenlandse groei, lijkt Prabowo meer aandacht te hebben voor buitenlands beleid. Maar wat betekent dit nou eigenlijk voor de regio?
1. Indonesië als baas binnen ASEAN?
Indonesië is het grootste land binnen ASEAN en heeft historisch gezien altijd een stevige vinger in de pap gehad. Het land speelt vaak de rol van bemiddelaar bij conflicten en is een soort ‘grote broer’ voor kleinere ASEAN-landen. Toch was Jokowi de laatste jaren vooral bezig met binnenlandse economie en minder met regionale politiek.
Prabowo zou dat kunnen veranderen. Hij is een man met een militaire achtergrond en een stevige persoonlijkheid. Verwacht dus dat hij Indonesië sterker op de kaart wil zetten en minder op de achtergrond zal blijven.
2. Gedoe in de Zuid-Chinese Zee
China claimt bijna de hele Zuid-Chinese Zee als van hen. Probleem: verschillende ASEAN-landen (zoals de Filipijnen en Vietnam) zeggen dat het hún wateren zijn. En Indonesië? Dat heeft vooral ruzie met China over de visserijrechten rond de Natuna-eilanden.
Onder Jokowi werd er een soort evenwicht gezocht: aan de ene kant deals sluiten met China over handel en infrastructuur, aan de andere kant de maritieme grenzen bewaken. De grote vraag is of Prabowo dit zo blijft doen of dat hij een hardere lijn trekt.
Wat kan er gebeuren?
- Strengere grensbewaking → Meer marineschepen rondom de Natuna-eilanden.
- Samenwerken met andere ASEAN-landen → Gezamenlijk China onder druk zetten.
- Blijven onderhandelen → Niet te veel ruzie maken, want China is ook een belangrijke handelspartner.
Gezien zijn militaire achtergrond is het goed mogelijk dat Prabowo kiest voor een sterkere defensieve houding, maar zonder de economische banden met China helemaal te breken.
3. Amerika en Indonesië: BFF’s of afstand houden?
De VS ziet Indonesië als een belangrijk tegenwicht tegen China en heeft het land al meerdere keren gepusht om een grotere rol in regionale veiligheid te spelen. Prabowo heeft goede banden met de Amerikaanse defensie-industrie, dus de kans is groot dat hij iets nauwer met de VS gaat samenwerken.
Drie mogelijke scenario’s:
- Meer wapendeals en militaire samenwerking met de VS, zoals gezamenlijke marine-oefeningen.
- Een neutrale positie behouden, zoals Indonesië altijd heeft gedaan.
- Toch de focus op China houden, puur omdat het economisch beter uitkomt.
Waarschijnlijk kiest Prabowo voor een middenweg: militair een beetje meer richting de VS, economisch nog steeds een samenwerking met China.
4. Wat doet Indonesië met ASEAN’s economie?
Eén ding is zeker: ASEAN groeit als handelsblok en Indonesië kan daar flink van profiteren. De vraag is alleen hoe actief Prabowo hierin zal zijn. Gaat hij ASEAN gebruiken om Indonesië’s economie te boosten, of focust hij vooral op binnenlandse groei?
Kansen voor Indonesië:
- Meer vrijhandel binnen ASEAN → Betere exportmogelijkheden voor Indonesische bedrijven.
- Investeren in duurzame energie → ASEAN-landen kunnen samen af van fossiele brandstoffen.
- Regionale infrastructuur verbeteren → Meer spoorlijnen, havens en snelwegen tussen ASEAN-landen.
Onder Jokowi was ASEAN geen prioriteit, maar als Prabowo zich als ‘buitenlandbeleid-president’ profileert, kan dat veranderen.
5. De Myanmar-crisis: Wat doet Prabowo?
Sinds de militaire coup in Myanmar in 2021 zit het land in een crisis. ASEAN heeft geprobeerd te bemiddelen, maar zonder veel succes. Indonesië heeft eerder een actieve rol gespeeld, maar Prabowo’s aanpak is nog onzeker.
Twee mogelijke scenario’s:
- Hij gebruikt zijn militaire achtergrond om wél druk te zetten op de junta.
- Hij laat het grotendeels gaan en focust op stabiliteit binnen ASEAN.
Gezien Prabowo’s verleden is het niet ondenkbaar dat hij een meer pragmatische houding aanneemt en niet te veel druk zal zetten.
Wat kunnen we verwachten?
- Indonesië wordt waarschijnlijk actiever binnen ASEAN, vooral op het gebied van veiligheid en buitenlands beleid.
- Prabowo zal een balans zoeken tussen de VS en China, waarbij hij militair iets meer richting de VS neigt en economisch met China blijft samenwerken.
- De Zuid-Chinese Zee blijft een belangrijk onderwerp, maar of Prabowo echt hard tegen China ingaat, is nog maar de vraag.
- Op economisch vlak kan Indonesië ASEAN gebruiken om export en investeringen te vergroten.
- De crisis in Myanmar wordt een test voor zijn diplomatieke vaardigheden.
Kort gezegd: Prabowo gaat Indonesië’s rol binnen ASEAN waarschijnlijk versterken, maar met een mix van militaire assertiviteit en economische pragmatiek.
