Ooit was het een soort rite of passage: afstuderen, solliciteren, eerste baan, eerste auto. Maar voor wie tussen 2015 en 2022 studeerde, begon het werkende leven met iets minder romantiek. Namelijk: een studieschuld waar je u tegen zegt, maar dan zonder het voordeel dat iemand daadwerkelijk ‘u’ tegen je zegt. blijkt uit data van het Centraal Planbureau.
Tegenwoordig lonkt er iets nieuws: werkgevers die helpen je studieschuld af te lossen. Klinkt als een stunt, maar het gebeurt écht. Grote bedrijven en zelfs de overheid doen mee. Waarom? Omdat de war on talent nu ook gewoon gevoerd wordt op het DUO-front.
Studieschuld als lokkertje
Duur diploma, goedkope belofte
Een kwart van de ‘pechgeneratie’ — die tussen het afschaffen en herinvoeren van de basisbeurs viel — zit met een studieschuld van meer dan 47.000 euro. En nee, dat is geen hypotheek. Daarmee koop je in 2025 misschien een tweedehands tuinhuisje in de gemeente Pekela, als de eigenaar een goede dag heeft.
Toch is het een bedrag dat je jarenlang achtervolgt. En ja, banken kijken mee. Niet gek dus dat starters op de arbeidsmarkt staan te juichen bij elk bedrijf dat daar iets aan wil doen.
En dus doen werkgevers dat. Niet allemaal met even veel liefde of overtuiging, maar als je er mensen mee binnenharkt — waarom niet?
Wat is de truc?
De regeling werkt via het Individueel Keuzebudget, dat klinkt saaier dan het is. Werknemers mogen brutoloon of verlofdagen inleveren, in ruil voor een belastingvrije vergoeding. Die kun je dan gebruiken om je studieschuld af te lossen — via de werkgever.
Het mooie? Er hoeft geen loonbelasting over betaald te worden. Dus waar je normaal bijna de helft van je geld kwijt bent aan de fiscus, houd je hier meer aan over. Dat voordeel kan oplopen tot bijna 1.000 euro per jaar, en dat is, in dit klimaat, zo goed als een dertiende maand.
Maar er is een maar (natuurlijk)
Het geld dat bedrijven hiervoor gebruiken, komt uit de zogeheten ‘vrije ruimte’ van de werkkostenregeling. Dat is hetzelfde potje waar je normaal gesproken de kerstborrel van bekostigt, of die ene mislukte teambuildingdag met zeepkisten. Dus: je kunt het maar één keer uitgeven.
Voor grote bedrijven is dat allemaal nog te overzien. Ze hebben personeel dat dit soort regelingen kan uitrekenen, budgetten die wat rek hebben, en soms gewoon een marketingafdeling die snapt dat dit goed klinkt op een werken-bij-pagina.
Kleine werkgevers: succes ermee
Voor kleine ondernemers is het allemaal iets minder feestelijk. De vrije ruimte is gelimiteerd — 2% van de eerste vier ton aan loonkosten. In praktijk betekent dat: met een man of vier kun je nog net iemands studieschuld deels aflossen. Daarna is het potje leeg en moet je keuzes maken tussen ‘schuld aflossen’ of ‘eindelijk weer een barbecue met plastic bekertjes’.
En dan heb je ook nog het risico dat mensen na een paar maanden alsnog vertrekken. Of dat je als werkgever een regeling optuigt waar uiteindelijk niemand gebruik van maakt, omdat het “teveel gedoe” is of omdat ze het niet op tijd aanvragen. Het zijn de kleine frustraties die je niet terugleest in beleidsnotities, maar die er wél zijn.
Dus, moet je het doen?
Ja. En nee. Het hangt er vanaf. Is je doelgroep jong, academisch, en opgegroeid met financiële stress als norm? Dan is dit een krachtig signaal. Maar verwacht geen wonderen.
Sowieso moet je zorgen dat het eerlijk blijft. Stel een maximumbedrag in, of een limiet op het aantal mensen dat er gebruik van mag maken. Zo voorkom je scheve gezichten — of dat één medewerker in z’n eentje het budget opmaakt terwijl de rest met lege handen staat.
En wees eerlijk over je motieven. Deze regeling gaat minder over barmhartigheid dan over slim personeelsbeleid. Want ja, je helpt mensen hun schulden af te lossen. Maar je hoopt ook dat ze blijven. Zich binden. Iets terugdoen. En dat is prima — zolang je maar niet doet alsof het pure altruïsme is.
Tot slot
Wie anno nu denkt dat een pingpongtafel op kantoor voldoende is om mensen te werven, heeft duidelijk al even geen cv’s meer gezien. Werknemers willen betekenis, flexibiliteit — en ja, ook gewoon geld. Of in elk geval: minder schuld.
En zeg nou zelf. Als je moet kiezen tussen een paar gratis yogalessen of een serieuze hap uit je DUO-schuld… Dan weet je wel waar je mat neerlegt.
