In 2024 had Nederland een gemiddeld bbp per inwoner van zo’n 63.000 euro. Klinkt indrukwekkend, en dat is het ergens ook wel. Volgens nieuwe cijfers van het CBS en Eurostat staat ons land daarmee op de vierde plek in de EU, precies zoals vorig jaar. Een degelijke notering, maar geen reden om de vlag uit te hangen.
Want hoewel 63.000 euro per persoon klinkt als een fijne zak geld, is het – zoals economen graag zeggen – vooral een rekensom op papier. Het is niet alsof iedereen dat bedrag op zijn rekening heeft staan. Maar goed, ruim anderhalf keer het EU-gemiddelde is niet niks.
Nederland vierde van europa
Luxemburg voorop, Bulgarije bungelt
De koppositie in Europa is al jaren gereserveerd voor Luxemburg. Geen verrassing. Het groothertogdom is bezaaid met banken en investeringsfondsen, en een aanzienlijk deel van de werkenden woont er niet eens. Ze komen gewoon ’s ochtends over de grens gereden. Daarna volgen Ierland (multinationals), Denemarken (stabiel) en dan pas Nederland. Helemaal onderaan de lijst? Bulgarije, met ruim 16.000 euro per inwoner. Dat is bijna tweeënhalf keer lager dan het Europese gemiddelde.
Kleine stijging, maar wel eentje
Goed nieuws: het bbp per inwoner in Nederland is iets gestegen ten opzichte van vorig jaar. 0,3 procent erbij, om precies te zijn. Dat lijkt een muizenstap, maar vooruit is vooruit. Die stijging komt doordat de economie iets harder groeide dan de bevolking. In de hele EU lag de toename iets hoger, op 0,8 procent. Een jaar eerder gingen de cijfers juist naar beneden – dus dit voelt al met al als een lichte adempauze.
Koopkracht? Daar scoort Nederland beter
Als je wilt weten hoe goed mensen het echt hebben, dan is het bbp niet het hele verhaal. Daarom kijken economen ook naar iets wat ze noemen: de werkelijke individuele consumptie per inwoner. In normale mensentaal: wat mensen, huishoudens en de overheid samen daadwerkelijk uitgeven aan spullen, diensten, zorg, onderwijs, en dat soort dingen.
Op die maatstaf doet Nederland het nog beter: tweede plek binnen de EU. Alleen Luxemburg gaat ons voor. Nederlanders gaven in 2024, omgerekend en gecorrigeerd voor prijsverschillen, ruim 32.000 euro per persoon uit. Dat is fors meer dan het EU-gemiddelde van 26.000 euro. En ja, dat merk je. Een etentje, een weekendje weg, of gewoon de supermarktkar volgooien – het voelt misschien duur, maar we geven dus ook veel uit.
In verhouding tot het bbp maken die uitgaven 60 procent uit. In de EU is dat gemiddeld 66 procent. Kortom: wij verdienen veel, maar geven iets minder van dat geheel daadwerkelijk uit aan directe consumptie.
Ierland zakt, België stijgt
Opvallend is dat Ierland, dat hoog scoort op bbp, bij werkelijke consumptie terugzakt naar plek vijf. Dat komt doordat grote bedrijven daar het bbp flink opkrikken, zonder dat dat altijd terugvloeit naar de mensen zelf. België, daarentegen, klimt juist omhoog. Op bbp-gebied staan ze zevende, maar op basis van consumptie pakken ze een knappe derde plaats. Misschien dat de Belgische friet en de gezondheidszorg daar iets mee te maken hebben.
Wat koop je ervoor?
Toegegeven, lijstjes als deze zeggen veel én tegelijk ook weinig. Ze geven een indruk van hoe we er economisch voorstaan – en dat is niet verkeerd – maar ze vertellen weinig over hoe mensen het echt ervaren. Want probeer voor de grap maar eens een huis te kopen in Amsterdam of Utrecht. Of een kinderopvangplek te vinden. Of een parkeerplek, wat dat betreft.
Toch zijn dit soort cijfers belangrijk. Ze geven overheden handvatten voor beleid, en journalisten stof om over te schrijven. Of om met een opgetrokken wenkbrauw te concluderen: Nederland is rijk. Maar het voelt soms een tikje anders.
